Giải pháp thúc đẩy phát triển công nghiệp theo hướng bền vững
Công nghiệp sạch và bền vững là một mô hình sản xuất hướng tới việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, xã hội và kinh tế. Thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn, công nghiệp sạch và bền vững đặt mục tiêu phát triển một cách bền vững, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và đảm bảo chất lượng cuộc sống cho thế hệ hiện tại và tương lai.
Tại sao công nghiệp sạch và bền vững lại quan trọng?
Bảo vệ môi trường
Giảm thiểu ô nhiễm: Công nghiệp sạch và bền vững sử dụng các công nghệ tiên tiến để giảm thiểu lượng khí thải, chất thải rắn và nước thải ra môi trường, giúp bảo vệ không khí, đất và nước.
Bảo tồn tài nguyên thiên nhiên: Bằng cách sử dụng hiệu quả tài nguyên và tìm kiếm các nguồn tài nguyên thay thế, công nghiệp sạch góp phần bảo tồn tài nguyên thiên nhiên cho các thế hệ tương lai.
Ứng phó với biến đổi khí hậu: Việc giảm lượng khí thải nhà kính từ các hoạt động sản xuất là một trong những cách hiệu quả để chống lại biến đổi khí hậu.
Phát triển kinh tế bền vững
Tăng cường năng lực cạnh tranh: Các doanh nghiệp áp dụng công nghiệp sạch và bền vững thường có lợi thế cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế, đặc biệt là khi các tiêu chuẩn về môi trường ngày càng được chú trọng.
Tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới: Công nghiệp sạch thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Tạo việc làm: Việc chuyển đổi sang công nghiệp sạch tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới trong các lĩnh vực công nghệ, năng lượng tái tạo, quản lý môi trường.
Nâng cao chất lượng cuộc sống
Môi trường sống lành mạnh: Công nghiệp sạch giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tạo ra không gian sống trong lành, sạch đẹp.
Đảm bảo sức khỏe: Giảm thiểu các bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường.
Cộng đồng bền vững: Góp phần xây dựng các cộng đồng bền vững, nơi mọi người có thể sống và làm việc trong một môi trường lành mạnh.
>>> Xem thêm: Sản phẩm công nghiệp xanh là gì? Giải pháp phát triển bền vững
Giải pháp thúc đẩy phát triển công nghiệp theo hướng bền vững
Để thúc đẩy phát triển công nghiệp sạch và bền vững trong giai đoạn tới, cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ nhiều bên liên quan, đó là:
Thứ nhất, các cơ quan quản lý nhà nước tham mưu cho Chính phủ hoạch định chính sách theo hướng tiếp tục xây dựng để thúc đẩy phát triển nhanh các giải pháp phát triển công nghiệp sạch và bền vững. Trước tiên, cần tạo dựng khung thể chế pháp lý riêng vững nhằm tạo ra hành lang pháp lý cho các bên liên quan tham gia. Đặc biệt, cần có những cơ chế, chính sách khuyến khích và hỗ trợ các doanh nghiệp cải tiến công nghệ và dây chuyền sản xuất đảm bảo sạch hơn và sử dụng hiệu quả tài nguyên cũng như hình thành mối quan hệ cộng sinh công nghiệp giữa các DN trong các công đoạn sản xuất hướng tới phát triển bền vững.
Thứ hai, đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, tuyên truyền, phổ biến đến các DN và người dân về phát triển công nghiệp sạch và bền vững, cùng những lợi ích của nó đối với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững nền kinh tế. Cùng với đó, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường việc thường xuyên tiếp xúc, trao đổi với DN để nắm bắt kịp thời những vướng mắc mà DN gặp phải trong quá trình chuyển đổi sang mô hình công nghiệp bền vững, từ đó có giải pháp chia sẻ và đồng hành cùng doanh nghiệp.
Thách thức trong phát triển công nghiệp xanh ở Việt Nam
Trong quá trình tăng trưởng, các ngành kinh tế, sản xuất và các yếu tố sản xuất trong ngành phải thay đổi. Chính sách công nghiệp sạch và bền vững là tập hợp của nhiều chính sách cụ thể nhằm thích nghi với biến đổi khí hậu và các quy trình giúp tăng trưởng bằng việc sử dụng nguồn lực hiệu quả và giảm tác động tiêu cực bên ngoài đến môi trường.
Về năng lực sản phẩm xanh, thực tế Việt Nam còn ít sản phẩm được cấp nhãn xanh so với thị trường Hàn Quốc là gần 9000; thiếu nguồn nhân lực đối với sản phẩm xanh; lực cản thị trường lớn, giá thành cao. Đặc biệt, năng lực công nghiệp xanh của Việt Nam còn yếu kém, tỷ lệ chất thải sinh hoạt và nước thải đô thị được xử lý thấp.
Theo các chuyên gia, Việt Nam đã bước đầu hình thành khung thể chế hướng tới nền công nghiệp xanh như khung pháp luật, chính sách khuyến khích, cơ quan chịu trách nhiệm, tổ chức liên quan. Đồng thời các chuyên gia cũng chỉ ra thách thức về tài chính cho phát triển công nghiệp xanh ở Việt Nam hiện nay là hạn chế nguồn ngân sách để thực thi chiến lược phát triển công nghiệp xanh.
Trước những thách thức trên, nhiều giải pháp được kiến nghị như cần có sự tiếp cận và giải quyết đa ngành trong thể chế và phối hợp chính sách công nghiệp xanh; sự tiếp cận theo vùng, tăng cường liên kết theo vùng; cần đề cập đến vai trò của bên liên quan khác...
Tăng trưởng công nghiệp xanh ở Việt Nam là con đường đúng đắn và hợp lý, nhất là trong bối cảnh ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng phức tạp và cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên. Do đó, tăng trưởng xanh cần có khung chính sách hợp lý và lộ trình thực hiện cụ thể, khả thi.
Kết luận:
Công nghiệp sạch và bền vững không chỉ là một xu hướng mà còn là một nhu cầu cấp thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững cho các thế hệ tương lai. Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự nỗ lực của các chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng một nền công nghiệp xanh, sạch và hiệu quả.