Hiện tượng El Nino là gì? Biện pháp khắc phục ra sao?
Những đợt hạn hán kéo dài ở Đông Nam Á, những trận lũ lụt lịch sử ở Nam Mỹ, hay sự suy giảm sản lượng nông nghiệp trên diện rộng - tất cả có thể liên quan đến một trong những hiện tượng khí hậu phức tạp và khó lường nhất: El Nino. Sự thay đổi bất thường trong nhiệt độ bề mặt nước biển ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương này đã và đang gây ra những hệ lụy đáng lo ngại trên phạm vi toàn cầu. Vậy hiện tượng El Nino là gì và ảnh hưởng của chúng ra sao?
Hiện tượng El Nino là gì?
El Nino là hiện tượng nóng lên bất thường của lớp nước bề mặt ở vùng trung tâm xích đạo và phía đông Thái Bình Dương. Hiện tượng này ggây ra các biến đổi lớn về nhiệt độ, mưa và gió. Nó thường xảy ra chu kỳ từ 2 đến 7 năm một lần và kéo dài khoảng 9 đến 12 tháng.
Nguyên nhân gây ra El Nino?
Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng El Nino là sự suy yếu của gió mậu dịch ở Thái Bình Dương. Bình thường, gió mậu dịch thổi từ đông sang tây dọc theo vùng xích đạo, đẩy nước ấm về phía tây Thái Bình Dương và tạo điều kiện cho nước lạnh sâu hơn trồi lên ở phía đông.
Khi gió mậu dịch suy yếu, nước ấm không còn bị đẩy về phía tây nữa mà tích tụ ở khu vực trung tâm và phía đông Thái Bình Dương. Điều này dẫn đến sự gia tăng nhiệt độ bề mặt nước biển (SST) một cách bất thường ở khu vực này, gây ra El Nino.
Ảnh hưởng của hiện tượng El Nino
Ảnh hưởng đến môi trường
El Nino gây ra ảnh hưởng tiêu cực cho khí hậu toàn cầu. Nhiệt độ toàn cầu tăng lên, gây mưa lớn, lũ lụt hay hạn hán ở nhiều khu vực.
Tại Việt Nam, El Nino gây ra lượng mưa ít hơn bình thường, nhiệt độ cao hơn, dẫn đến khô hạn và thiếu nước cho các vùng nông nghiệp.
Trên thế giới, khu vực phía bắc Hoa Kỳ và Canada có điều kiện khô hơn và ấm hơn bình thường. Ngược lại, Bờ Vịnh và Đông Nam Hoa Kỳ có lượng mưa trên mức trung bình, lũ lụt gia tăng. Trong khí đó miền Tây nước Mỹ và Canada khí hậu ấm và khô hơn.
Tác động đến sức khỏe
El Nino gây ra lượng mưa bất thường làm tăng nơi sinh sản của các vật truyền bệnh như muỗi và nhiệt độ cao hơn làm tăng tốc độ lây truyền của nhiều bệnh truyền nhiễm .
Dịch bệnh phát triển mạnh ở những khu vực bị tàn phá bởi thiên tai như lũ lụt, hạn hán. El Nino dẫn đến sự gia tăng dịch tả, dịch sốt xuất huyết và sốt rét.
Ảnh hưởng đến an ninh lương thực
El Nino xảy ra gây thiệt hại mùa màng, từ đó ảnh hưởng đến nguồn lương thực thế giới. Ví dụ: Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới do mưa gió mùa bất thường đã phải hạn chế xuất khẩu gạo.
Ảnh hưởng đến nền kinh tế
Lạm phát tăng cao: Sản lượng kinh tế sụt giảm, ví dụ ở Việt Nam, năm 2016, El Nino đã khiến cho sản lượng nông nghiệp giảm gần 1 triệu tấn và giá điện tăng cao.
>>> Xem thêm: Tác động của biến đổi khí hậu và các biện pháp thích ứng cho nông nghiệp
Biện pháp khắc phục hiện tượng El Nino
- Các tổ chức khí tượng để theo dõi diễn biến kịp thời và thiết lập các hành động sớm.
- Đẩy mạnh công tác phòng chống thiên tai nhằm giảm thiểu những thiệt hại do thời tiết
- Tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn nước để tránh bị thiếu nước; sử dụng các biện pháp canh tác thích ứng với khô hạn hoặc mưa lớn để giảm thiểu những ảnh hưởng xấu
- Tăng cường biện pháp bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái.
Kết luận:
El Nino vẫn là một "bài toán" phức tạp mà khoa học khí hậu đang nỗ lực giải mã. Sự tương tác đa dạng giữa đại dương và khí quyển, cùng với những yếu tố bên ngoài khác, tạo nên tính khó lường của hiện tượng này. Việc tiếp tục nghiên cứu, theo dõi và ứng dụng các công nghệ tiên tiến là vô cùng cần thiết để nâng cao khả năng dự báo, từ đó giúp cộng đồng chủ động hơn trong việc đối phó với những biến động khí hậu do El Niño gây ra.
