Ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch đang dựa trên một phép tính sai lầm

Năm 2021, biến đổi khí hậu đã gây ra những thiệt hại khủng khiếp cho nhân loại và hành tinh. Hàng triệu người không còn nơi ở, hàng ngàn người thiệt mạng do cháy rừng, lũ lụt và sóng nhiệt. Trước tình trạng khẩn cấp này, chúng ta cần phải hành động ngay để giảm thiểu khí thải nhà kính, nguyên nhân chính của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch, nguồn gốc của hơn 80% lượng khí thải nhà kính toàn cầu, vẫn tiếp tục hoạt động dựa trên một phép tính sai lầm: rằng chúng ta có thể tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch mà không phải trả giá.

86% khí thải nhà kính là từ 3 nguồn nhiên liệu chính: dầu, gas và than (Ảnh: TED Talk)

Dầu và khí trong các dự án hiện tại cũng đủ để khiến Trái Đất nóng lên hơn mức 1,5 độ C. 

Theo các nhà khoa học, để hạn chế sự nóng lên của Trái Đất dưới mức 1,5 độ C, mức tăng nhiệt tối thiểu để tránh những hậu quả nghiêm trọng, chúng ta cần phải giảm 45% lượng khí thải nhà kính vào năm 2030 và đạt mức thải bằng không vào năm 2050. Điều này đòi hỏi chúng ta phải giảm nhu cầu và nguồn cung nhiên liệu hóa thạch, chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo và hiệu quả, và áp dụng các biện pháp thu hồi và lưu trữ carbon. Tuy nhiên, ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch lại làm ngược lại: tăng cường khai thác, sản xuất và tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, trong khi nhận được sự ưu ái và hậu thuẫn từ các chính phủ và các tổ chức tài chính lớn. 

Theo Bộ Năng lượng Hoa Kỳ, ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch thải ra khoảng 36,2 tỷ tấn CO2 vào năm 2020, chiếm 86% tổng lượng khí thải nhà kính toàn cầu. Nếu tiếp tục theo xu hướng hiện tại, ngành này sẽ sản xuất 120% nhiên liệu hóa thạch so với mức cần thiết để giữ mức tăng nhiệt dưới 1,5 độ C vào năm 2030. Ngay cả khi chúng ta ngừng khai thác than ngay hôm nay, dầu và khí trong các dự án hiện tại cũng đủ để khiến Trái Đất nóng lên hơn mức 1,5 độ C. 

Dầu và khí trong các dự án hiện tại cũng đủ để khiến Trái Đất nóng lên hơn mức 1,5 độ C (Ảnh: TED Talk). 

Mâu thuẫn giữa việc giảm khí thải và tăng sản lượng nhiên liệu hóa thạch.

Ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch đang dựa trên một phép tính sai lầm: rằng chúng ta có thể giảm nhu cầu nhiên liệu hóa thạch bằng cách áp dụng các chính sách và hiệp định chống biến đổi khí hậu, trong khi vẫn duy trì nguồn cung nhiên liệu hóa thạch bằng cách sử dụng các công nghệ mới và chưa được kiểm chứng. Ngành này đã từ bỏ vai trò phủ nhận biến đổi khí hậu và chuyển sang vai trò ảo tưởng: rằng chúng ta có thể đốt nhiên liệu hóa thạch mà không gây hại cho khí hậu. Ngành này đã dùng sức mạnh và ảnh hưởng của mình để thuyết phục các chính phủ và các tổ chức tài chính lớn cấp phép và tài trợ cho các dự án khai thác nhiên liệu hóa thạch mới, trong khi chúng ta đang nói về việc chuyển đổi sang năng lượng sạch. Đây không phải là chuyển đổi, mà là sự tự hủy hoại. 

120% nhiên liệu hóa thạch được sản xuất so với mức cần thiết để giữ mức tăng nhiệt dưới 1,5 độ C vào năm 2030 (Ảnh: TED Talk)

Nguyên nhân chính của tình trạng này là do các chính phủ các nước chỉ kiểm soát lượng khí thải của quốc gia mình, nhưng không kiểm soát việc sản xuất năng lượng hóa thạch. Điều này tạo ra một sự mâu thuẫn giữa việc giảm khí thải và tăng sản lượng nhiên liệu hóa thạch. Các chính phủ cũng bị áp lực từ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch, người phủ nhận, thông tin sai lệch, tẩy rửa xanh và lạc quan công nghệ để bảo vệ lợi ích của mình. 

Hiệp ước về không phổ biến nhiên liệu hóa thạch.

Để giải quyết bài toán tồi tệ này, cần có sự chuyển đổi nhanh chóng và quyết liệt sang các nguồn năng lượng sạch và tái tạo. Điều này đòi hỏi sự hợp tác và hành động của các chính phủ, các doanh nghiệp và các cá nhân để ngừng khai thác, sản xuất và tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, đồng thời đầu tư và ưu tiên cho các giải pháp năng lượng thay thế. Một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả là một hiệp ước về không phổ biến nhiên liệu hóa thạch, theo đó các quốc gia cam kết không khai thác thêm các mỏ nhiên liệu hóa thạch mới, không xây dựng thêm các cơ sở hạ tầng liên quan và không cung cấp thêm các khoản tài trợ cho ngành công nghiệp này. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), việc chuyển đổi sang năng lượng sạch và tái tạo có thể giúp giảm 90% lượng khí thải nhà kính toàn cầu vào năm 2050, đảm bảo an ninh năng lượng, tạo ra hàng triệu việc làm và tăng trưởng kinh tế. 

Kết luận:

Ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch đang gặp phải một bài toán không có lời giải, trừ khi ngành này chấp nhận thay đổi và thích nghi với tương lai năng lượng sạch và tái tạo. Đây là một bài toán cấp bách và quan trọng, liên quan đến sự sống còn của hành tinh và con người. Chúng ta không thể chờ đợi hay lưỡng lự nữa, mà phải hành động ngay bây giờ.