Những thách thức và rủi ro khi chậm chạp trong việc hành động để giảm khí thải nhà kính
Khí thải nhà kính là nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu, một trong những vấn đề cấp bách nhất của thời đại hiện nay. Biến đổi khí hậu đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho hành tinh và con người, bao gồm thay đổi thời tiết, tăng nhiệt độ, nâng mực nước biển, lũ lụt, hạn hán, cháy rừng, mất đa dạng sinh học, và tăng nguy cơ xung đột và di cư. Để giải quyết vấn đề này, các nước trên thế giới đã tham gia vào Hiệp định Paris, một thỏa thuận quốc tế nhằm hạn chế sự tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức dưới 2 độ C, và nỗ lực để giảm xuống 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Tuy nhiên, việc hành động để giảm khí thải nhà kính vẫn chưa đạt được mức độ mong muốn và cần thiết. Nhiều nước vẫn chưa thực hiện đầy đủ và kịp thời các cam kết và mục tiêu của mình. Nhiều ngành nghề và lĩnh vực vẫn chưa chuyển đổi sang năng lượng sạch và tái tạo. Nhiều cá nhân và cộng đồng vẫn chưa có nhận thức và hành động phù hợp để giảm khí thải nhà kính trong cuộc sống hàng ngày. Việc chậm chạp trong việc hành động để giảm khí thải nhà kính sẽ gặp phải những thách thức và rủi ro lớn, mà chúng ta cần phải nhận biết và đối phó.
Phát thải khí nhà kính bao gồm carbon dioxide, metan và oxit nitơ từ tất cả các nguồn, bao gồm cả nông nghiệp vàchuyển mục đích sử dụng đất. Chúng được đo bằng carbon dioxide tương đương trong khoảng thời gian 100 năm
Thách thức về kỹ thuật và kinh tế
Việc giảm khí thải nhà kính đòi hỏi phải có những thay đổi lớn về kỹ thuật và kinh tế. Chúng ta cần phải chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch và tái tạo, như mặt trời, gió, thủy điện, sinh khối, và nhiệt địa. Chúng ta cần phải cải thiện hiệu quả năng lượng và tiết kiệm năng lượng trong các hoạt động sản xuất và tiêu dùng. Chúng ta cần phải thay đổi hệ thống giao thông, xây dựng, nông nghiệp, công nghiệp, và các ngành nghề khác để giảm lượng khí thải nhà kính. Chúng ta cần phải sử dụng các công nghệ bắt và lưu trữ carbon để giảm lượng khí thải nhà kính vào bầu khí quyển. Tất cả những thay đổi này đều cần phải có sự đầu tư, nghiên cứu, phát triển, và triển khai lớn mạnh. Nếu chúng ta chậm chạp trong việc hành động, chúng ta sẽ gặp phải những thách thức về kỹ thuật và kinh tế, như:
- Thiếu nguồn cung và nhu cầu cho các nguồn năng lượng sạch và tái tạo, làm tăng chi phí và giảm hiệu quả của chúng.
- Thiếu cơ sở hạ tầng và thiết bị để hỗ trợ việc chuyển đổi sang năng lượng sạch và tái tạo, như lưới điện thông minh, trạm sạc, bình lưu trữ, và các thiết bị tiết kiệm năng lượng.
- Thiếu nguồn tài chính và hỗ trợ chính sách cho các dự án và hoạt động liên quan đến giảm khí thải nhà kính, như các khoản vay, trợ cấp, thuế, và các cơ chế thị trường.
- Thiếu nhân lực và năng lực để nghiên cứu, phát triển, và triển khai các công nghệ và giải pháp mới và sáng tạo để giảm khí thải nhà kính, như các nhà khoa học, kỹ sư, nhà quản lý, và nhà đào tạo.
- Thiếu sự hợp tác và học hỏi từ các nước và khu vực khác trong việc thực hiện các giải pháp và công nghệ để giảm khí thải nhà kính, như các hợp đồng, thỏa thuận, và mạng lưới.
Rủi ro về môi trường và xã hội
Hạn hán ở thung lũng Hilapgwa, Zambia (Nguồn: Alamy Stock Photo)
Việc giảm khí thải nhà kính cũng là một nhiệm vụ cấp bách để bảo vệ môi trường và xã hội. Nếu chúng ta không hành động nhanh chóng và quyết liệt, chúng ta sẽ phải đối mặt với những rủi ro về môi trường và xã hội, như:
- Tăng nhiệt độ toàn cầu và thay đổi thời tiết, làm ảnh hưởng đến năng suất nông nghiệp, an ninh lương thực, sức khỏe con người, và đa dạng sinh học.
- Nâng mực nước biển và xâm nhập mặn, làm ngập lụt và mất đất cho các khu vực ven biển, đặc biệt là các đảo nhỏ và các nước nghèo.
- Tăng cường và tần suất của các thiên tai, như lũ lụt, hạn hán, cháy rừng, bão, và động đất, làm gây thiệt hại cho tài sản, cơ sở hạ tầng, và đời sống của người dân.
- Tăng nguy cơ xung đột và di cư, do thiếu nước, lương thực, đất đai, và các nguồn lực khác, làm gia tăng căng thẳng và xung đột giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ, và cộng đồng.
- Tăng khó khăn và chi phí để thích ứng và chống chịu với những hậu quả của biến đổi khí hậu, đặc biệt là đối với các nước và cộng đồng nghèo và dễ bị tổn thương.
Cách hành động để giảm khí thải nhà kính
Trước những thách thức và rủi ro khi chậm chạp trong việc hành động để giảm khí thải nhà kính, chúng ta cần phải có những hành động quyết liệt và kịp thời để đạt được mục tiêu net zero. Đây là một số cách hành động mà chúng ta có thể áp dụng ở cấp quốc gia, tổ chức và cá nhân:
- Ở cấp quốc gia, các nước cần phải thực hiện đầy đủ và nghiêm túc các cam kết và mục tiêu của mình trong Hiệp định Paris. Các nước cần phải nâng cao mức độ tham vọng và hành động của mình, bằng cách công bố và thực hiện các Quyết định Đóng góp Quốc gia Xác định Tự do (NDCs) mạnh mẽ và có thể kiểm tra được. Các nước cũng cần phải hỗ trợ và hợp tác với nhau trong việc chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức, công nghệ, và tài chính để giảm khí thải nhà kính.
- Ở cấp tổ chức, các tổ chức phi chính phủ, doanh nghiệp, trường học, và các tổ chức khác cũng cần phải đóng vai trò quan trọng trong việc giảm khí thải nhà kính. Các tổ chức cần phải xác định và thực hiện các mục tiêu và chiến lược để giảm khí thải nhà kính trong các hoạt động của mình. Các tổ chức cũng cần phải tham gia vào các sáng kiến và mạng lưới hành động về biến đổi khí hậu, như Race to Zero, Global Covenant of Mayors for Climate and Energy, và RE100.
- Ở cấp cá nhân, mỗi người cũng cần phải có trách nhiệm và hành động để giảm khí thải nhà kính trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi người cần phải nâng cao nhận thức và kiến thức về biến đổi khí hậu và cách giảm khí thải nhà kính. Mỗi người cũng cần phải thay đổi hành vi tiêu dùng và sản xuất, bằng cách sử dụng năng lượng sạch và tái tạo, tiết kiệm năng lượng, giảm lãng phí, tái chế, và sử dụng các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.
Naan hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những thách thức và rủi ro khi chậm chạp trong việc hành động để giảm khí thải nhà kính, và cách hành động để đạt được mục tiêu net zero. Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về net zero, bạn có thể tham khảo các nguồn tham chiếu sau đây: