Sản xuất tuần hoàn: Chìa khóa phát triển bền vững cho Việt Nam

Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, Việt Nam đứng trước thách thức do cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, và nhiều vấn đề liên quan tới biến đổi khí hậu. Vì vậy, Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh, sản xuất xanh, tiêu dùng xanh; góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại; hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050. Đặc biệt, sản xuất tuần hoàn chính là chìa khóa phát triển bền vững hiệu quả cho Việt Nam

Sản xuất tuần hoàn là gì?

Sản xuất tuần hoàn là một mô hình sản xuất hướng tới việc loại bỏ khái niệm "rác thải". Thay vào đó, tất cả các vật liệu được sử dụng trong quá trình sản xuất đều được tái sử dụng, tái chế hoặc phân hủy sinh học, tạo ra một vòng tuần hoàn khép kín. Mô hình này không chỉ giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế và xã hội.

>>> Xem thêm: Sản xuất bền vững là gì? Thực trạng tiêu thụ bền vững tại Việt Nam

Các nguyên tắc cơ bản của sản xuất tuần hoàn

• Thiết kế cho tuần hoàn: Các sản phẩm được thiết kế với mục tiêu dễ dàng tháo lắp, tái chế và tái sử dụng ở cuối vòng đời.
• Sử dụng vật liệu tái chế: Tối đa hóa việc sử dụng vật liệu tái chế trong quá trình sản xuất.
• Giảm thiểu chất thải: Tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu lượng chất thải phát sinh trong quá trình sản xuất và tiêu dùng.
• Năng lượng tái tạo: Sử dụng năng lượng tái tạo để cung cấp năng lượng cho quá trình sản xuất.
• Kinh tế tuần hoàn: Tạo ra một nền kinh tế dựa trên việc chia sẻ, tái sử dụng và tái chế.

Lợi ích của sản xuất tuần hoàn

• Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu lượng khí thải nhà kính, giảm ô nhiễm nước và đất, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.
• Chống biến đổi khí hậu: Sản xuất tuần hoàn là quá trình đáp ứng các yêu cầu thích ứng với biến đổi khí hậu. Quá trình này tạo ra khả năng phục hồi lâu dài, là con đường hướng đến nền kinh tế các-bon thấp, đặc biệt trong các ngành công nghiệp nặng. Sản xuất tuần hoàn có thể giảm một nửa lượng khí thải các-bon đi-ô-xít từ công nghiệp vào năm 2030, so với mức năm 2018. Mô hình sản xuất tuần hoàn trong nông nghiệp của châu Âu có khả năng giảm 80% việc sử dụng phân bón nhân tạo và do đó, góp phần vào sự cân bằng tự nhiên của đất
• Tiết kiệm chi phí: Giảm chi phí nguyên liệu, năng lượng và xử lý chất thải.
• Tăng cường cạnh tranh: Các doanh nghiệp áp dụng sản xuất tuần hoàn thường có hình ảnh thương hiệu tốt hơn và được người tiêu dùng ưa chuộng.
• Tạo việc làm: Tạo ra nhiều việc làm trong các lĩnh vực tái chế, sửa chữa và tái chế tạo.

Cơ hội và thách thức cho sản xuất tuần hoàn

Cơ hội

Các chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước về hướng đến phát triển bền vững đã được khẳng định. Đó là việc Việt Nam đang tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chuyển đổi từ nền kinh tế tuyến tính tới nền KTTH, với nhiều mô hình kinh doanh mới dựa trên sự ứng dụng khoa học - công nghệ và đổi mới về chính sách, góp phần phát triển kinh tế nhanh và bền vững.

Sản xuất tuần hoàn nhận được sự đồng thuận của người dân và doanh nghiệp. Với sự phát triển của khoa học - công nghệ và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cùng với việc đẩy mạnh chuyển đổi số sẽ là cơ hội lớn thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên.

Thách thức

Thay đổi hành vi của người tiêu dùng: Cần nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tầm quan trọng của sản xuất tuần hoàn và khuyến khích họ lựa chọn các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Chi phí đầu tư ban đầu cao: Cần đầu tư vào công nghệ và cơ sở hạ tầng mới.

Bên cạnh đó, năng lực ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất tuần hoàn còn hạn chế khi hoạt động nghiên cứu và phát triển công tác này còn khiêm tốn trong các doanh nghiệp; sự gắn kết giữa các tổ chức với các trường đại học và các doanh nghiệp vẫn lỏng lẻo. Phần lớn các doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế trong việc đổi mới công nghệ, ứng dụng các công nghệ cao, công nghệ số...

Kết luận:

Sản xuất tuần hoàn không chỉ là một giải pháp, mà còn là tương lai của ngành công nghiệp. Bằng việc chuyển đổi sang mô hình sản xuất khép kín, chúng ta không chỉ bảo vệ môi trường mà còn tạo ra một nền kinh tế bền vững và thịnh vượng. Mỗi chúng ta đều có thể đóng góp vào quá trình này, bằng cách lựa chọn các sản phẩm thân thiện với môi trường, tái chế và giảm thiểu lãng phí. Hãy cùng nhau hành động để xây dựng một tương lai xanh tươi hơn cho thế hệ mai sau.