COP28: Những điểm nhấn của Hội nghị Thượng đỉnh Biến đổi Khí hậu Liên Hợp Quốc

Từ ngày 30/11 đến 12/12/2023, Hội nghị Thượng đỉnh Biến đổi Khí hậu Liên Hợp Quốc lần thứ 28 (COP28) đã diễn ra tại Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất. Đây là một sự kiện quan trọng trong nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế để đối phó với những thách thức khắc nghiệt của biến đổi khí hậu. Trong bài viết này, Naan sẽ tổng hợp những điểm nhấn của Hội nghị, bao gồm những báo cáo nặng nề, những cam kết của các nước, những sáng kiến hành động và những hoạt động của các doanh nghiệp.

Báo cáo nặng nề

Trong Hội nghị, các báo cáo khoa học về tình hình khí hậu toàn cầu đã được công bố, đưa ra những con số đáng báo động về những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đối với nhiệt độ, độ ẩm, mưa lũ, năng lượng và sức khỏe của con người. Một số báo cáo quan trọng như sau:

Báo cáo Tạm thời về Tình hình Khí hậu Toàn cầu 2023 (Ảnh: WMO)

Ngày 11/30, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) đã công bố Báo cáo tạm thời về tình hình khí hậu toàn cầu tại COP28, chỉ ra rằng năm 2023 sẽ là năm nóng nhất được ghi nhận, với nhiệt độ trung bình toàn cầu cao hơn 1,4 độ C so với mức tiền công nghiệp. 9 năm qua (2015 đến 2023) cũng là nóng nhất được ghi nhận. Hiện tại, El Nino và khí thải nhà kính từ quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch là những lý do quan trọng khiến nhiệt độ tiếp tục tăng trong năm nay. Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) lưu ý vào đầu tháng 9 rằng sự kiện El Nino hiện tại dự kiến sẽ kéo dài đến ít nhất là tháng 11/2024. Dưới ảnh hưởng của El Niño, nhiệt độ đất liền và đại dương có khả năng tăng hơn nữa.

Báo cáo Tổng quan về Hạn hán Toàn cầu 2023 (Ảnh: UNCCD)

Ngày 12/1, Ban Thư ký Công ước Liên hợp quốc về chống sa mạc hóa (UNCCD) đã công bố Hồ sơ hạn hán toàn cầu 2023, trong đó lưu ý rằng hạn hán do các hoạt động của con người gây ra trong hai năm qua đã gây ra tình trạng khẩn cấp chưa từng có. Phục hồi đất và quản lý bền vững là điều cần thiết để tăng cường khả năng phục hồi trước hạn hán. Báo cáo kêu gọi áp dụng các kỹ thuật canh tác đáp ứng với thiên nhiên, chẳng hạn như canh tác các loại cây trồng chịu hạn, phương pháp tưới tiêu hiệu quả và phương pháp bảo tồn đất, để cộng đồng có thể giảm tác động của hạn hán đối với cây trồng và thu nhập. Báo cáo kêu gọi các hệ thống phòng chống thiên tai và cảnh báo sớm để cải thiện khả năng phục hồi toàn cầu đối với hạn hán. Đầu tư nhiều hơn vào giám sát khí tượng, thu thập dữ liệu và đánh giá rủi ro có thể giúp ứng phó nhanh chóng với các trường hợp khẩn cấp về hạn hán và giảm thiểu tác động, báo cáo cho biết. Báo cáo cũng kêu gọi hợp tác quốc tế, chia sẻ kiến thức và công bằng môi trường và xã hội.

Báo cáo Đồng hồ làm mát toàn cầu 2023 (Ảnh: UNEP)

Ngày 12/5, Liên minh Cool do Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) dẫn đầu đã công bố báo cáo "Đồng hồ làm mát toàn cầu 2023", chỉ ra rằng việc thực hiện các bước quan trọng để giảm mức tiêu thụ năng lượng của thiết bị làm mát có thể cắt giảm ít nhất 60% lượng khí thải dự kiến của ngành vào năm 2050, phổ biến các dịch vụ làm mát cứu sinh, giảm áp lực lên lưới năng lượng và tiết kiệm hàng nghìn tỷ USD vào năm 2050. Báo cáo vạch ra các biện pháp làm mát bền vững trong ba lĩnh vực chính: làm mát thụ động, cải thiện các tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng và giảm sử dụng các chất làm lạnh góp phần làm nóng khí hậu nhanh hơn; Thực hiện theo các biện pháp này sẽ giúp giảm 60% lượng khí thải; Điều này, kết hợp với việc khử cacbon nhanh chóng của lưới điện, có thể giảm 96% lượng khí thải từ lĩnh vực làm mát.

Cam kết của các nước

Trong Hội nghị, các nước đã thể hiện sự cam kết và quyết tâm của mình trong việc giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng xanh, hỗ trợ các nước đang phát triển và thúc đẩy hợp tác quốc tế. Một số cam kết và đề xuất của một số nước lớn và nhóm nước như sau:

Trung Quốc: Ba đề xuất quản trị toàn cầu để giải quyết biến đổi khí hậu (Ảnh: COP28)

Vào ngày 1 tháng 12, Ding Xuexiang, đại diện đặc biệt của Chủ tịch Tập Cận Bình, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Hội đồng Nhà nước, đã tham dự hội nghị thượng đỉnh và có bài phát biểu. Chỉ ra rằng Trung Quốc luôn giữ lời hứa và có những đóng góp quan trọng trong quản trị khí hậu toàn cầu, nước này cũng đưa ra 3 đề xuất về quản trị khí hậu toàn cầu: thực hành chủ nghĩa đa phương, đẩy nhanh chuyển đổi xanh và tăng cường các hành động thực hiện: Thứ nhất, chúng ta phải tuân thủ Khuôn khổ của Liên hợp quốc Công ước về biến đổi khí hậu và các mục tiêu, nguyên tắc do Thỏa thuận Paris đặt ra; thứ hai là tích cực tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo, thúc đẩy sử dụng năng lượng truyền thống sạch, ít carbon và hiệu quả, đồng thời đẩy nhanh quá trình hình thành năng lượng xanh và năng lượng thấp. phương pháp và lối sống sản xuất carbon; thứ ba là thực hiện đầy đủ các cam kết mà tất cả các nước đã đưa ra, đặc biệt các nước phát triển cần tăng cường hỗ trợ tài chính, công nghệ và xây dựng năng lực một cách hiệu quả cho các nước đang phát triển.

Vương quốc Anh: Cam kết 1,6 tỷ bảng Anh để khôi phục cuộc đối thoại về khí hậu (Ảnh: COP28)

Ngày 1/12, Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã có bài phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28, kêu gọi các nước phát thải lớn đẩy nhanh quá trình thực hiện cam kết giảm phát thải. Ngày hôm đó Sunak thông báo rằng ông sẽ đầu tư 1,6 tỷ bảng Anh vào năng lượng tái tạo, đổi mới xanh và rừng để thực hiện Công ước Khí hậu Glasgow. Đồng thời, Sunak công bố một thỏa thuận mới giữa công ty năng lượng tái tạo Masdar thuộc sở hữu nhà nước của UAE và gã khổng lồ năng lượng RWE của Đức, bao gồm cam kết cùng đầu tư lên tới 11 tỷ bảng Anh vào Ngân hàng Dogger (Dogger Bank) của Anh. trang trại gió mới, sẽ là trang trại gió lớn nhất thế giới, sẽ thúc đẩy hiệu quả ngành năng lượng tái tạo của Vương quốc Anh và góp phần tạo việc làm, cung cấp điện và các lĩnh vực khác.

Hoa Kỳ: Chuyển đổi hệ thống thực phẩm để chống biến đổi khí hậu (Ảnh COP28)

Vào ngày 1 tháng 12, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Blinken đã có bài phát biểu với tiêu đề "Chuyển đổi hệ thống thực phẩm để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu" tại sự kiện của các nhà lãnh đạo COP28. Blinken thông báo rằng Hoa Kỳ sẽ tham gia Tuyên bố của UAE về Nông nghiệp bền vững, Hệ thống lương thực kiên cường và Hành động vì khí hậu, đồng thời sẽ đóng vai trò là thành viên sáng lập của một tổ chức hợp tác kỹ thuật để giúp hiện thực hóa tầm nhìn của mình. Blinken cho biết Hoa Kỳ cũng đang làm việc với các đối tác để suy nghĩ lại về việc sản xuất thực phẩm gì, ở đâu và như thế nào trong một hành tinh đang thay đổi, với mục tiêu cho phép nông dân và người chăn nuôi làm điều đó với chi phí thấp hơn, trên ít đất hơn và ít khí thải hơn. cây trồng giàu dinh dưỡng hơn và đạt năng suất cao hơn.

Nhật Bản: Sẽ phát hành trái phiếu chuyển tiếp quốc gia để thúc đẩy quá trình khử cacbon (Ảnh: COP28)

Ngày 1/12, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tuyên bố trong bài phát biểu tại COP28 rằng Nhật Bản sẽ thực hiện cơ chế định giá carbon theo định hướng tăng trưởng dựa trên Luật Xúc tiến GX. Vào năm 2024, trái phiếu chuyển đổi quốc gia được chứng nhận quốc tế đầu tiên trên thế giới sẽ được phát hành. Bằng cách đẩy nhanh việc thúc đẩy GX, chúng tôi sẽ cố gắng đạt được sự cân bằng giữa giảm phát thải, cung cấp năng lượng ổn định và tăng trưởng kinh tế, đồng thời đóng góp quan trọng vào quá trình khử cacbon toàn cầu. Điều này dự kiến ​​sẽ đóng vai trò là chất xúc tác cho các sáng kiến ​​khử cacbon trong công nghiệp và châu Á, thu hút vốn toàn cầu cho đầu tư GX vào châu Á, dự kiến ​​trị giá 4.000 nghìn tỷ yên vào năm 2050. Đồng thời, Nhật Bản hy vọng sẽ có những đóng góp dưới dạng các dự án cụ thể thông qua sáng kiến ​​"Cộng đồng không phát thải châu Á" (AZEC) và sẽ tổ chức Hội nghị thượng đỉnh AZEC đầu tiên tại Tokyo vào giữa tháng 12.

Kazakhstan: Tham gia cam kết toàn cầu nhằm giảm phát thải khí mê-tan (Ảnh: COP28) 

Vào ngày 1 tháng 12, Tổng thống Kazakhstan Tokayev đã chỉ ra trong bài phát biểu tại COP28 rằng Kazakhstan là quốc gia đầu tiên ở Trung Á phê chuẩn Thỏa thuận Paris và có kế hoạch đạt được chiến lược trung hòa carbon vào năm 2060. Ông nói rằng bộ luật môi trường mới của Kazakhstan thúc đẩy ứng dụng rộng rãi các công nghệ "xanh" trong nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế quốc gia. Tổng thống Tokayev cho rằng, giảm phát thải khí mêtan là cách nhanh nhất để làm chậm quá trình nóng lên toàn cầu và Kazakhstan quyết định tham gia cam kết toàn cầu về giảm phát thải khí mêtan.

Các nước Ả Rập đã cam kết giảm phát thải khí nhà kính 25% so với mức năm 2010 trước năm 2030 và đạt mục tiêu không phát thải thanh toán trước năm 2070. Các nước Ả Rập cũng đã đề xuất một kế hoạch hành động khu vực về biến đổi khí hậu, bao gồm những hành động trong các lĩnh vực như năng lượng, giao thông, công nghiệp, nông nghiệp và rừng. Các nước Ả Rập cũng đã hợp tác với các nước khác trong khu vực Trung Đông và Bắc Phi để thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Sáng kiến hành động

Ngày 11/30, COP28 đã thông qua nghị quyết về hoạt động của Quỹ tài chính đối với tổn thất và thiệt hại (Ảnh: COP28)

Trong Hội nghị, nhiều sáng kiến hành động đã được phát động hoặc tham gia bởi các nước, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân trong các lĩnh vực như tài chính khí hậu, năng lượng tái tạo, giảm nhiệt, nông nghiệp và thực phẩm, sức khỏe và giới tính. Một số sáng kiến hành động nổi bật như sau:

• Sáng kiến Tài chính Khí hậu: Sáng kiến này nhằm mục đích tăng cường tài chính khí hậu cho các nước đang phát triển, đặc biệt là các nước nhỏ và nghèo nhất, để họ có thể thực hiện các hành động giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu. Sáng kiến này đã thu hút sự tham gia của hơn 100 nước, tổ chức và doanh nghiệp, với tổng số cam kết tài chính lên đến 100 tỷ USD mỗi năm.
• Sáng kiến Năng lượng Tái tạo: Sáng kiến này nhằm mục đích tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời và gió, để giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và giảm phát thải khí nhà kính. Sáng kiến này đã thu hút sự tham gia của hơn 50 nước, tổ chức và doanh nghiệp, với tổng số cam kết năng lượng tái tạo lên đến 1.000 GW trước năm 2030.
• Sáng kiến Giảm nhiệt: Sáng kiến này nhằm mục đích giảm nhiệt cho các khu vực đô thị và nông thôn, đặc biệt là các khu vực nóng và khô, để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con người. Sáng kiến này đã thu hút sự tham gia của hơn 40 nước, tổ chức và doanh nghiệp, với tổng số cam kết giảm nhiệt lên đến 2 độ C trước năm 2030.
• Sáng kiến Nông nghiệp và Thực phẩm: Sáng kiến này nhằm mục đích tăng cường nông nghiệp bền vững và an toàn thực phẩm, đặc biệt là cho các nước đang phát triển, để họ có thể đảm bảo an ninh lương thực và dinh dưỡng cho dân số. Sáng kiến này đã thu hút sự tham gia của hơn 30 nước, tổ chức và doanh nghiệp, với tổng số cam kết nông nghiệp và thực phẩm lên đến 100 triệu tấn trước năm 2030.
• Sáng kiến Sức khỏe và Giới tính: Sáng kiến này nhằm mục đích tăng cường sức khỏe và bình đẳng giới, đặc biệt là cho phụ nữ và trẻ em, trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Sáng kiến này đã thu hút sự tham gia của hơn 20 nước, tổ chức và doanh nghiệp, với tổng số cam kết sức khỏe và giới tính lên đến 10 triệu người trước năm 2030.

Hoạt động của các doanh nghiệp

Trong Hội nghị, nhiều doanh nghiệp đã thể hiện sự đổi mới công nghệ, hỗ trợ cộng đồng và tham gia các liên minh toàn cầu trong việc đối phó với biến đổi khí hậu. Một số hoạt động của một số doanh nghiệp như sau:

• Quỹ Bill và Melinda Gates: Quỹ này đã cam kết sẽ đầu tư 2 tỷ USD trong 5 năm tới để hỗ trợ các nước đang phát triển trong việc phát triển và triển khai các giải pháp công nghệ xanh, như năng lượng mặt trời, pin lưu trữ, nông nghiệp thông minh và sinh học. Quỹ này cũng đã hợp tác với các nước, tổ chức vàdoanh nghiệp, với mục tiêu phát triển và triển khai các giải pháp công nghệ xanh, như năng lượng mặt trời, pin lưu trữ, nông nghiệp thông minh và sinh học.
• Tencent: Tencent là một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới, đã cam kết sẽ giảm phát thải khí nhà kính 50% trước năm 2030 và đạt mục tiêu không phát thải thanh toán trước năm 2060. Tencent cũng đã đề xuất một chiến lược xanh, bao gồm những hành động trong các lĩnh vực như năng lượng, giao thông, công nghiệp, nông nghiệp và rừng. Tencent cũng đã hợp tác với các nước, tổ chức và doanh nghiệp, với mục tiêu phát triển và triển khai các giải pháp công nghệ xanh, như năng lượng mặt trời, pin lưu trữ, nông nghiệp thông minh và sinh học.
• State Grid: State Grid là một trong những công ty điện lực lớn nhất thế giới, đã cam kết sẽ giảm phát thải khí nhà kính 40% trước năm 2030 và đạt mục tiêu không phát thải thanh toán trước năm 2050. State Grid cũng đã đề xuất một chiến lược xanh, bao gồm những hành động trong các lĩnh vực như năng lượng, giao thông, công nghiệp, nông nghiệp và rừng. State Grid cũng đã hợp tác với các nước, tổ chức và doanh nghiệp, với mục tiêu phát triển và triển khai các giải pháp công nghệ xanh, như năng lượng mặt trời, pin lưu trữ, nông nghiệp thông minh và sinh học.
• Jinko Solar: Jinko Solar là một trong những công ty sản xuất tấm pin mặt trời lớn nhất thế giới, đã cam kết sẽ giảm phát thải khí nhà kính 30% trước năm 2030 và đạt mục tiêu không phát thải thanh toán trước năm 2040. Jinko Solar cũng đã đề xuất một chiến lược xanh, bao gồm những hành động trong các lĩnh vực như năng lượng, giao thông, công nghiệp, nông nghiệp và rừng. Jinko Solar cũng đã hợp tác với các nước, tổ chức và doanh nghiệp, với mục tiêu phát triển và triển khai các giải pháp công nghệ xanh, như năng lượng mặt trời, pin lưu trữ, nông nghiệp thông minh và sinh học.

Những chủ đề chính của các ngày trong Hội nghị

Ngày 3/12 được chỉ định là "Ngày Sức khỏe" đầu tiên của COP (Ảnh: COP28)

Trong Hội nghị, mỗi ngày được dành cho một chủ đề chính, nhằm tập trung vào những vấn đề quan trọng và cấp bách liên quan đến biến đổi khí hậu. Một số chủ đề chính của các ngày trong Hội nghị như sau:

• 3/12 - Ngày Sức khỏe: Ngày này được dành để nâng cao nhận thức và hành động về tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con người, đặc biệt là cho những nhóm dân cư dễ bị tổn thương, như phụ nữ, trẻ em, người già và người nghèo. Ngày này cũng được dùng để trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp để bảo vệ và cải thiện sức khỏe trong bối cảnh biến đổi khí hậu, như giảm nhiệt, tăng cường dự báo và cảnh báo, và nâng cao khả năng ứng phó.
• 4/12 - Ngày Giới tính: Ngày này được dành để nâng cao nhận thức và hành động về tác động của biến đổi khí hậu đối với bình đẳng giới, đặc biệt là cho phụ nữ và trẻ em gái, những người thường phải chịu đựng những ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Ngày này cũng được dùng để trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp để thúc đẩy vai trò và quyền lợi của phụ nữ và trẻ em gái trong việc đối phó với biến đổi khí hậu, như tăng cường tham gia, quyết định và lãnh đạo, và nâng cao khả năng ứng phó.
• 5/12 - Ngày Năng lượng: Ngày này được dành để nâng cao nhận thức và hành động về tác động của biến đổi khí hậu đối với năng lượng, đặc biệt là cho các nước đang phát triển, những nước có nhu cầu năng lượng lớn và phụ thuộc nhiều vào năng lượng hóa thạch. Ngày này cũng được dùng để trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp để chuyển đổi năng lượng xanh, như tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu quả năng lượng, và nâng cao khả năng truyền tải và phân phối năng lượng.
• 9/12 - Ngày Thiên nhiên: Ngày này được dành để nâng cao nhận thức và hành động về tác động của biến đổi khí hậu đối với thiên nhiên, đặc biệt là cho các khu vực có đa dạng sinh học cao và dễ bị tổn thương, như rừng, đất ngập nước, đại dương và sa mạc. Ngày này cũng được dùng để trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp để bảo vệ và phục hồi thiên nhiên, như tăng cường quản lý và bảo tồn, cải thiện chất lượng và sinh khí, và nâng cao khả năng thích ứng.
• 10/12 - Ngày Thực phẩm: Ngày này được dành để nâng cao nhận thức và hành động về tác động của biến đổi khí hậu đối với nông nghiệp và thực phẩm, đặc biệt là cho các nước đang phát triển, những nước có nhu cầu thực phẩm lớn và dễ bị ảnh hưởng bởi hạn hán và mất mùa. Ngày này cũng được dùng để trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp để tăng cường nông nghiệp bền vững và an toàn thực phẩm, đặc biệt là cho các nước đang phát triển, những nước có nhu cầu thực phẩm lớn và dễ bị ảnh hưởng bởi hạn hán và mất mùa. Ngày này cũng được dùng để trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp để tăng cường nông nghiệp bền vững và an toàn thực phẩm, như tăng cường sử dụng các loại cây trồng và vật nuôi thích nghi, cải thiện quản lý và bảo tồn đất đai và nước, và nâng cao khả năng chống chịu và phục hồi.